پروژه عظیم و تاریخی آناتولی جنوب شرقی ترکیه سد ایلیسو که برروی دجله ساخته شده در نوامبر ۲۰۱۹ آبگیری و افتتاح گردید که این کشور بخش اعظم هزینه این طرح را از صنعت گردشگری ( البته گردشگران ایرانی) تامین کرده است.

دولت ترکیه به دفعات نشان داده ابایی از استفاده آب بعنوان یک اهرم فشار در مذاکرات سیاسی بین المللی ندارد.

وقتی اردوغان به صورت رسمی به کشورهای نفت خیز در اجلاس آب سال ۲۰۱۴ استانبول این گونه پیام داد که ” شما نفت دارید و ما آب ” براین نگرانی صحه می گذارد؛ زیرا موضوع نفت و آب متفاوند؛ چرا که آب نبض زندگی است.

طرح Southeastern Anatolia Project موسوم به گاپ (GAP) طرحی است که مطابق آن ٢٢ سد و ١٣ نیروگاه آبی برروی سرشاخه های دجله و فرات در خاک کشور ترکیه ساخته می شود.

انجمن دفاعی بریتانیا – UK Defence Forum – در سال ۱۹۹۸ در گزارشی هشدار‌دهنده از پروژه گاپ با عنوان «یکی از بزرگ‌ترین بمب‌های ساعتی خطرناک منطقه» یاد کرد. و همچنین آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) در گزارش انتهای سال 1993 خود، منطقه بین‌النهرین را مستعد یک درگیری نظامی بر سر منابع آبی می‌داند.

سد ایلیسو مانع از ورود ۵۶ درصد آب دجله به کشورهای عراق؛ ایران و سوریه می‌شود. سد ایلیسو گنجایش و ظرفیت ۴۳ میلیاردمترمکعب آب یعنی سه برابر سد کرخه ( بزرگترین سد ایران) را دارد.

پیامد این امر در ایران ؛ خشک شدن کامل تالاب هورالعظیم ، تشدید بحران خشکسالی در جنوب ، افزایش مهاجرت بعلت بحران ها و معضلات زیست محیطی، افزایش بیابان زدایی و به تبع آن افزایش تولید گرد و خاک ( ریزگردها) در ایران و عراق ( بالاخص ساکنان نیمه غربی و مرکزی ایران) و همچنین کاهش تقریبی ۷۰۰ هزارهکتاری سطح زیر کشت در عراق ، اعتراضات گسترده و درگیری های محلی باتوجه به اختلافات قومی و قبیله ای ؛ و همچنین کاهش شدید حقابه دجله و فرات سبب کاهش ورود آب شیرین به خلیج فارس می شود ؛ که این امر باعث کاهش ذخایر اکولوژیک خلیج فارس و در نتیجه افول صنعت ماهیگیری و اقتصاد خواهد شد. که بروز معضلات و تنش های محیط زیستی و بحران تامین آب شرب می تواند دو کشور ترکیه، عراق و حتی سوریه را درآستانه اختلافات و منازعات شدید قرار دهد.